জাতীয় পতাকাই ভাৰতৰ জনসাধাৰণৰ আশা আৰু আকাংক্ষাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে । ই আমাৰ গর্বৰ প্রতীক আৰু জাতীয় পতাকাৰ প্ৰতি সার্বজনীন স্নেহ আৰু শ্রদ্ধা আৰু আনুগত্য আছে । ই ভাৰতীয়ৰ আবেগ আৰু মানসিকতাত অনন্য আৰু বিশেষ স্থান দখল কৰি আছে ।
ভাৰতীয় জাতীয় পতাকাৰ উত্তোলন/ব্যৱহাৰ/প্রদর্শন জাতীয় সন্মান আইন, ১৯৭১ আৰু ভাৰতীয় পতাকা ক’ড, ২০০২ৰ অবমাননা প্রতিৰোধৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্রিত হয় । ভাৰতৰ পতাকা ক’ড, ২০০২ৰ কিছু উল্লেখযোগ্য বৈশিষ্ট্য জনসাধাৰণৰ তথ্যৰ বাবে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে –
১) ভাৰতৰ পতাকা ক’ড ২০০২ৰ ৩০ ডিচেম্বৰ, ২০২১ৰ আদেশৰ মাধ্যমত সংশোধন কৰা হৈছিল আৰু পলিয়েষ্টাৰ বা মেচিন তৈয়াৰী জাতীয় পতাকা অনুমোদিত হৈছে । জাতীয় পতাকা হাতে কটা আৰু হাতে বনোৱা বা মেচিনেৰে তৈয়াৰ কৰা, তুলা/পলিয়েষ্টাৰ/উল/ছিল্ক খাদি বান্টিঙেৰে তৈয়াৰ কৰা হ’ব লাগিব ।
২) জনসাধাৰণৰ সদস্য, বেচৰকাৰী সংস্থা বা শিক্ষাপ্রতিষ্ঠানে জাতীয় পতাকাৰ মর্যাদা আৰু সন্মানৰ স্বাৰ্থত সামঞ্জস্যপূর্ণ, আনুষ্ঠানিক বা অন্যান্য কাৰণত গোটেই দিন আৰু অনুষ্ঠানত জাতীয় পতাকা উত্তোলন/প্রদর্শন কৰিব পাৰে ।
৩) ভাৰতৰ পতাকা ক’ড, ২০০২ৰ ১৯ জুলাই, ২০২২ৰ আদেশমৰ্মে সংশোধন কৰা হৈছিল আৰু ভাৰতৰ পতাকা ক’ডৰ অংশ-IIৰ অনুচ্ছেদ ২.২ৰ ধাৰা (xi) নিম্নলিখিত ধাৰা দ্বাৰা প্রতিস্থাপিত হৈছিল –
(xi) “পতাকাখন মুকলি স্থানত বা জনসাধাৰণৰ কোনো সদস্যৰ বাসভৱনত প্রদর্শিত হওক, ই দিনে-নিশাই উৰি থাকিব লাগিব;”
৪) জাতীয় পতাকাখন আয়তাকৃতিৰ হ’ব লাগিব । পতাকাখন যিকোনো আকাৰৰ হ’ব পাৰে কিন্তু ইয়াৰ দীৰ্ঘ, উচ্চতা (প্ৰস্থ)ৰ অনুপাত ৩:২ হ’ব লাগিব ।
৫) যেতিয়াই জাতীয় পতাকাখন প্রদর্শিত হয়, সন্মানজনক অৱস্থানত আৰু স্বতন্ত্রভাৱে স্থাপন কৰা উচিত ।
৬) ক্ষতিগ্রস্ত বা বিকৃত পতাকা প্রদর্শন কৰিব নোৱাৰিব ।
৭) পতাকা ক’ডৰ অংশ III ৰ ধাৰা IX-ত উল্লিখিত ৰাষ্ট্রপতি, উপৰাষ্ট্রপতি, প্রধানমন্ত্রী, ৰাজ্যপাল ইত্যাদি বিশিষ্ট ব্যক্তিৰ গ্রহণযোগ্য কোনো গাড়ীৰ বাহিৰে অন্য বাহনত পতাকা উৰোৱা উচিত নহয় ।
৮) জাতীয় পতাকাৰ কাষত বা উচ্চতাত অন্য কোনো পতাকা বা বান্টিং ৰখা উচিত নহয় ।
৯) পতাকাখন একক মাষ্টহেডত অন্য কোনো পতাকা বা পতাকাৰ স’তে একেলগে উৰোৱা উচিত নহয় ।