জলসিঞ্চনৰ অভাৱ- শ্ৰেণী পৰিৱৰ্তন – খহনীয়াত ৰাজ্যত হ্ৰাস কৃষিভূমিৰ
ৰাজ্যৰ কৃষিভূমিৰ সৰ্বাধিক ১১লাখ হেক্টৰতহে জলসিঞ্চনৰ সুবিধা আছে
:অর্থনীতি নিৰ্ভৰ অসমৰ কৃষকক উৎসাহিত কৰিবলৈ চৰকাৰে বিভিন্ন আঁচনি ঘোষণা কৰিছে যদিও ৰাজ্যত কৃষি ভূমি হ্ৰাসৰ তথ্য প্রকাশ হৈছে। উৎপাদন বৃদ্ধিৰ বাবে অধিক উৎপাদনক্ষম বীজ যোগান ধৰা, বানৰ পাছত সাহায্য আগবঢ়োৱা, উৎপাদিত ফচল ন্যূনতম সমর্থিত মূল্যত বিক্ৰীৰ সুবিধা কৰি দিয়া আদি কৃষকক সকাহ প্ৰদান কৰা ইখনৰ পাছত সিখন আঁচনি ৰূপায়ণ কৰা হৈছে।
তাৰ পাছতো কৃষি বিভাগৰ বাবে প্রত্যাহ্বান হৈছে কৃষিভূমিৰ পৰিমাণ হ্রাস হোৱাটো। উদ্যোগীকৰণৰ নামত কৃষিভূমি ঔদ্যোগিক ভূমিলৈ পৰিৱৰ্তন কৰা, খহনীয়া, দুর্দশাগ্রস্ত জলসিঞ্চন ব্যৱস্থা আদিয়ে কৃষিভূমি হ্রাস হোৱাৰ কাৰণ বুলি আৰু অসম কৃষি বিশ্ববিদ্যালয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ধান গৱেষণা প্রতিষ্ঠানে চিহ্নিত কৰিছে।
দুয়োটা প্রতিষ্ঠানে লগতে এই তথ্যও নিশ্চিত কৰিছে যে যি কৃষিভূমি বর্তমান আছে, তাতো কৃষিকৰ্মৰ মাত্রা হ্রাস হৈছে। ইয়াৰ কাৰণো উল্লিখিত কেইটাই বুলি প্রতিষ্ঠান দুটা নিশ্চিত হৈছে। কৃষিভূমি হ্রাস আৰু কৃষিকৰ্মৰ মাত্রা হ্রাস হোৱাৰ প্রভাব পৰিছে হ্রাস হোৱাৰ কাৰণ বুলি আৰু অসম কৃষি বিশ্ববিদ্যালয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ধান গৱেষণা প্রতিষ্ঠানে চিহ্নিত কৰিছে।
দুয়োটা প্রতিষ্ঠানে লগতে এই তথ্যও নিশ্চিত কৰিছে যে যি কৃষিভূমি বর্তমান আছে, তাতো কৃষিকৰ্মৰ মাত্রা হ্রাস হৈছে। ইয়াৰ কাৰণো উল্লিখিত কেইটাই বুলি প্রতিষ্ঠান দুটা নিশ্চিত হৈছে। কৃষিভূমি হ্রাস আৰু কৃষিকৰ্মৰ মাত্রা হ্রাস হোৱাৰ প্রভাৱ পৰিছে ৰাজ্যৰ অর্থনীতিত।
প্রতিষ্ঠান দুটাই চলোৱা অধ্যয়নত এই তথ্য পোহৰলৈ আহিছে যে অসমত কৃষিকার্যৰ প্রতি আকর্ষণ থকা লোকৰ সংখ্যা কম নহয়; কিন্তু তেওঁলোকে কৃষিৰ বাবে জলসিঞ্চনকে ধবি যিবোৰ আধুনিক সুবিধা বিচাৰে, পথাৰত সেইবোৰৰ অভাৱ থকাত পিছুৱাবলৈ বাধ্য হৈছে।
‘আনহাতে, ৰাজ্যত উদ্যোগীকৰণৰ নামত চৰকাৰে কৃষিভূমি ঔদ্যোগিক ভূমিলৈ ৰূপান্তৰত অগ্ৰাধিকাৰ দিছে। ইয়াৰ মূলত নিশাৰ ভিতৰতে বৃহৎ পৰিমাণৰ কৃষিভূমি ঔদ্যোগিক ভূমিলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছে। পথাৰৰ মাজৰ তথা ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ কাষৰ এটুকুৰা মাটি ঔদ্যোগিক ভূমিলৈ ৰূপান্তৰৰ পাছত তাৰ প্ৰভাৱ কাষৰ মাটিৰ গৰাকীব ওপৰতো পৰে। তেনে ভূমিৰ যিবোৰত উদ্যোগ স্থাপন হৈছে, তাৰ নেতিবাচক প্রভাৱ কাষৰ ভূমিতো পৰিছে। তাৰ ফলত কৃষিকার্যত বাধাৰ সৃষ্টি হৈছে। এনেদৰে সামগ্রিকভাবে বৃহৎ প্ৰভাৱ পৰিছে ৰাজ্যৰ কৃষি অর্থনীতিত।
চৰকাৰৰ তথ্য অনুসৰি, বৰ্তমান ৰাজ্যত ২৭ লাখ কৃষক পৰিয়াল আছে; কিন্তু তাবে এটা বৃহৎ অংশই কৃষিকার্য কৰিবলৈ বাদ দিছে। ফলস্বৰূপে কৃষি উৎপাদনত ইয়াব প্রভাৱ পৰিছে। কৃষি বিভাগৰ তথ্য অনুসৰি, ২০২১-২২ৰ তুলনাত ২০২২-২৩ত ৰাজ্যত ধান খেতি কৰা অঞ্চলৰ পৰিমাণ ১.৯৫ শতাংশ হ্রাস হয়।
বাজ্যৰ কৃষি অর্থনীতিৰ বিষয়টোক লৈ বিভিন্ন সংস্থাই অধ্যয়ন অব্যাহত ৰাখিছে। উত্তৰ-পূব পৰিষদ (এনইচি)-এ কৰা শেহতীয়া এক জৰীপত উল্লেখ কৰা হৈছে যে ২০১০-১১ত অসমত কৃষিভূমিৰ পৰিমাণ আছিল প্রায় ২৮ লাখ হেক্টৰ। ভূমিৰ সেই পৰিমাণ ২০২৩-২৪ত ২৬ লাখ হেক্টৰলৈ হ্রাস হয়। অর্থাৎ দুই লাখ হেক্টৰ কৃষিভূমি এই সময়ছোৱাত ৰাজ্যৰ পৰা উধাও হয়। ভূতৰ ওপৰত দানহ পৰাদি ইয়াৰ ওপৰঞ্চি ২০২৩-২৪ত বাজ্যত খেতি নকৰাকৈ ছন পেলাই থোৱা ভূমিৰ পৰিমাণো আছিল উদ্বেগজনক।
প্রায় ১০ লাখ হেক্টৰ ভূমি এই সময়ছোৱাত অব্যবহৃত হৈ পৰি থাকে। এই ভূমিক লৈ চলা জবীপত দেখা যায় যে জলসিঞ্চনৰ অভাৱ, উদ্যোগীকৰণৰ প্ৰভাৱ, বতৰ পৰিৱৰ্তন আৰু শ্ৰমৰ বিপৰীতে লাভৰ পৰিমাণ কম হোৱাৰ আশংকাত গৰাকীসকলে কোনো কৃষিকার্য নকৰাকৈ তেওঁলোকৰ ভূমি ছন পেলাই থয়। কৃষকক উৎসাহিত কৰিবলৈ বিভাগে গ্রহণ কৰা আঁচনিৰ প্রতিও সেইসকল ভূমিৰ গৰাকীয়ে বিশেষ উৎসাহ প্রদান নকৰিলে।
প্রসংগক্রমে উল্লেখ্য যে অসমৰ মুঠ কৃষিভূমিৰ সৰ্বাধিক ১১ লাখ হেক্টৰতহে জলসিঞ্চনৰ সুবিধা আছে। অৱশ্যে ইয়াৰো বহু প্রকল্প অকামিলা হৈ পৰি থকাত প্ৰকৃততে পানী যোগান চলি থকা কৃষিভূমিৰ পৰিমাণ কম বুলি বিভাগৰ সূত্ৰই সদৰী কৰে। আনকি শালি ধানৰ খেতিব সময়তো ৰাজ্যত কৃষিকার্য কৰা ভূমিৰ পৰিমাণ কম হৈ থকাটো উদ্বেগজনক বুলি বিভাগীয় তথ্যত উল্লেখ কৰা হৈছে।
এই খেতি কৰাৰ সময়ত স্বাভাৱিকভাৱে বৰষুণৰ বতৰ আৰম্ভ হয়; কিন্তু বতৰ পৰিৱৰ্তনৰ বাবে সম্প্রতি বাৰিষাৰ সময়তো বহু সময়ত পৰ্যাপ্ত বৰষুণ নহয়। তদুপৰি ৰাজ্যৰ সকলো স্থানতে বৰষুণৰ পৰিমাণ সমান নাথাকে। ফলত বাৰিষাতো বহু পথাৰত জলসিঞ্চনৰ অতিকৈ প্রয়োজন। সেইখিনি সুবিধা নথকাৰ বাবে ২০২১৩ ১.২১ লাখ হেক্টব ভূমিত শালি ধানৰ খেতি কৰা হৈছিল যদিও ২০২২ত সেই পৰিমাণ ০.৭ লাখ হেক্টৰলৈ হ্রাস হয়। ২০২৩ আৰু ২০২৪তো হ্রাসৰ মাত্রা অব্যাহত থাকে।