তলাবন্ধৰ সময়ত স্তব্ধ হৈছে দেশৰ অৰ্থনীতি ৷ দেশৰ বৃহৎসংখ্যক লোকৰ ভৱিষ্যতক লৈ উদ্বেগৰ প্ৰশ্ন উত্থাপিত হৈছে ৷ অৰ্থনীতিৰ এই থমকনি যাত্ৰাত দেশৰ বৃহৎসংখ্যক দৰিদ্ৰ অনাহাৰ অৰ্ধাহাৰৰ মুখলৈ গতি কৰিব নেকি? কৰ’নাৰ দৰে বিশ্ব মহামাৰীৰ আঘাত চম্ভালি উঠাৰ পূৰ্বে দেশৰ অৰ্থনীতিয়ে মুখ থেকেচা খাব নেকি? এনে ভয়াৱহ সংকটকালত চৰকাৰে কি কৰা উচিত ? ন’বেল জয়ী অৰ্থনীতি বিদ অমৰ্ত্য সেন,অভিজিৎ বিনায়ক বন্দ্যোপাধ্যায় আৰু ৰিজাৰ্ভ বেংক অৱ ইণ্ডিয়াৰ প্ৰাক্তন গৱৰ্ণৰ ৰঘুৰাম ৰাজনৰ পৰামৰ্শ মতে কৰ’নাৰ দৰে বৃহৎ চাপ এৰাই চলিবলৈ চৰকাৰে বুদ্ধিমানৰ দৰে ব্যয় কৰা উচিত ৷ অৱশ্যে ইয়াৰ সমান্তৰালভাৱে প্ৰকৃতাৰ্থত প্ৰয়োজনীয় সকলৰ ক্ষেত্ৰত ব্যয়ত যাতে কৰ্পণ্য কৰা নহয় তালৈ দৃষ্টি ৰাখিবলৈ বিশ্বখ্যাত অৰ্থনীতিবিদক ৷মন কৰিবলগীয়া যে কৰ’নাৰ কাৰণে দেশৰ অৰ্থনীতি জটিল অৱস্থাৰ দিশলৈ গতি কৰিছিল।
আন্তৰ্জাতিক বিভিন্ন সমীক্ষাই দেশৰ মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদনৰ হাৰ অৱনমিত হ’ব বুলি আশংকা ব্যক্ত কৰিছিল ৷ সমগ্ৰ দেশত কৰ’নাৰ তাণ্ডৱলীলা প্ৰত্যক্ষ কৰিয়েই দেশজুৰি তলাবন্ধৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিছে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে । আৰু ইয়াৰ ফলত গতিহীন হৈ পৰে দেশৰ অৰ্থনীতি । এই প্ৰসংগত অৰ্থনীতিবিদ কেইজনে কয় সংক্ৰমণ ৰোধৰ বাবে দেশত সম্পূৰ্ণ অথবা আংশিকভাৱে তলাবন্ধ অব্যাহত থাকিব । এই সময়ছোৱাত দেশৰ বৃহৎসংখ্যক লোক যাতে দৰিদ্ৰ বা অনাহাৰৰ অন্ধকাৰ গহ্বৰত প্ৰৱেশ নকৰে সেই বিষয়ে তেওঁলোকে সতৰ্ক কৰি দিছে ৷ তেওঁলোকৰ মতে এনে হ’লে তলাবন্ধৰ বিধি উলংঘা হ’ব ৷ কিয়নো এই শ্ৰেণী লোকৰ হেৰুৱাবলৈ একো নাই । সেয়েহে তলাবন্ধ একপ্ৰকাৰ ট্ৰেজেডীত পৰিণত হোৱাৰ আশংকা থাকিব ।
ইয়াৰোপৰি বিভিন্ন ৰাজ্যত বন্দী হৈ থকা প্ৰব্ৰজনকাৰী শ্ৰমিকৰ বাবে কেন্টিনৰ ব্যৱস্থা কৰিবলৈ পৰামৰ্শ আগবঢ়াইছে তেওঁলোকে ৷ বিদ্যালয়ৰ শিক্ষাৰ্থীক ঘৰে ঘৰে গৈ খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ কৈছে তেওঁলোকে ৷ এনে ক্ষেত্ৰত স্বেচ্ছাসেৱী সংস্থাসমূহৰ নিয়োগৰ পোষকতা কৰে তেওঁলোকে । অৰ্থনীতিবিদ কেইজনৰ মতে “অনাহাৰ বৃহৎ সমস্যাৰ এটি ক্ষুদ্ৰ অংশ” ৷ প্ৰকৃত সমস্যা আন বহু বিষয়ৰ স’তে জড়িত হৈ আছে । তলাবন্ধৰ সময়ত বহু মানহৰ উপাৰ্জন শূন্য ৷ এই সংকটৰ সময়ত খাদ্য নিশ্চিত হ’লেও কৃষকৰ বাবে বীজ ক্ৰয়ৰ কাৰণে ধনৰ প্ৰয়োজন। গেলামালৰ দোকানৰ পৰা নানা সামগ্ৰী ক্ৰয়ৰ কাৰণে অৰ্থৰ প্ৰয়োজন ৷ চৰকাৰৰ ভূমিকাক সমালোচনা কৰি তিনিওজন অৰ্থনীতিবিদে কয় খুব সীমিত সংখ্যক মানুহকহে চৰকাৰে নগদ ধন দিব পাৰিছে ৷ যদি সাহসিকতাৰে কাম কৰিব বিচাৰে আৰু প্ৰত্যাহ্বান গ্ৰহণ কৰিবলৈ বিচাৰে তেন্তে এতিয়াই প্ৰত্যাহ্বান গ্ৰহণৰ উপযুক্ত সময় ।