পথৰ ওপৰত পেট তল কৰি শুই আছে একাংশ মহিলা। তেওঁলােকৰ পিঠিৰ ওপৰেৰে খােজ কাঢ়ি পাৰ হৈ গৈছে পুৰােহিত আৰু ওজাৰ এটি দল চত্তিছগড়ৰ এখন ধর্মীয় মেলাত দেখিবলৈ পােৱা গ’ল এনে এক আশ্চর্যকৰ দৃশ্য। অঞ্চলটোৰ আদিবাসী মহিলাসকলৰ এক বিশ্বাস অনুসৰি এনে এক প্রক্রিয়াৰ মাজেৰে পাৰ হ’ব পাৰিলে সন্তান লাভৰ আকাংক্ষা পূর্ণ হয় ৰাজ্যখনত এই প্রথা অতি প্রাচীন।
কিন্তু বর্তমান আধুনিক কালত এই প্ৰথাক ধর্মীয় কুসংস্কাৰ হিচাপেই আখ্যা দিছে সচেতনসকলে। যােৱা শনিবাৰে কৰ’না স্বাস্থ্য বিধিক সম্পূর্ণভাৱে উলংঘা কৰি ৰাজ্যখনৰ ধমতী জিলাত হৈ অহা ধর্মীয় মেলাখন পুনৰবাৰ অনুষ্ঠিত হয়। সামাজিক দূৰত্ব অথবা মুখত মাস্ক পৰিধান কৰাৰ দৰে সজাগতাকো সম্পূর্ণভাৱে এৰাই চলা হয়মেলাখনত। মেলাত কাষৰীয়া ৫২ খন গাঁৱৰ মহিলাসকল আহি উপস্থিত হয়। অংগামতী দেৱীৰ মন্দিৰৰ সন্মুখৰ পথত সন্তানৰ কামনাৰে দুই শতাধিক মহিলাই শুই পৰে। এই মহিলাসকলৰ শৰীৰৰ।ওপৰৰে মন্ত্র পাঠ কৰি পুৰােহিত আৰু ওজাৰ দলটোৱে হাতে হাতে পতাকা লৈ আগবাঢ়ি যায়।এনেদৰেই দেৱীৰ সন্মুখত প্রার্থনা।জনাই মহিলাসকলে সন্তান সম্ভৱা হােৱাৰ আশা কৰে।
স্থানীয় লােকসকলৰ মাজত বদ্ধমূল ধাৰণা আছে যে এনে কৰিলে সন্তান লাভ কৰিব পাৰি। প্ৰতি বছৰে দ্বীপান্বিতাৰ পাছৰটো শুকুৰবাৰৰ পৰা এই মেলা আৰম্ভ হয়। স্থানীয় লােকসকলৰ মতে পাঁচশ বছৰৰ ইতিহাস আছে মেলাখনৰ। ইয়াৰ মাধ্যমত অংগাৰমতী দেৱীৰাে আৰাধনা কৰা হয়। মেলাত হেজাৰ হেজাৰ লােকৰ সমাগম হয়।শেহতীয়াকৈ ছ’চিয়েল মিডিয়াত এই প্রথাক তীব্রভাৱে সমালােচনা কৰা হৈছে; কিন্তু এনে সমালােচনাক গুৰুত্ব দিব বিচৰা নাই মেলাৰ উদ্যোক্তা তথা আদিশক্তি মা অংগামতী ন্যাসৰ সচিব আৰ এন ধ্ৰুৱই।
সচিবজনে কয়, মানুহে শ্রদ্ধাভাবৰে মেলাত অংশগ্রহণ কৰে। ইয়াৰ ভুল ব্যাখ্যা কৰা উচিত নহয়। সুপ্রাচীন এই প্ৰথাক লৈ প্রশ্ন উত্থাপন কৰিলেও নিজৰ ঐতিহ্য ধৰি ৰাখিবলৈ দৃঢ় বুলি জনাই সচিব ধ্ৰুৱই কয়, এই মেলাখন পাঁচশ বছৰ ধৰি চলি আছে। আমি মাত্র এই ঐতিহ্যক আগবঢ়াইহে লৈ গৈছাে। অতীতত বহু মহিলাই এই মেলাত অংশগ্রহণ কৰাৰ পাছত সন্তান সম্ভৱা হৈছে।ইয়াৰ স’তে অলৌকিকতাও জড়িত হৈ আছে। বিজ্ঞানৰ প্ৰসাৰৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা লাভ কৰা ৰাজ্যখনৰ এজন চিকিৎসক দীনেশ মিশ্রই এই প্ৰথাক ধর্মীয় কুসংস্কাৰৰ আখ্যা দিছে।
ডাঃ মিশই কয়, ‘বিজ্ঞানৰ যথেষ্ট অগ্রগতি হৈছে। সন্তান ধাৰণৰ বাবেও বহু উপায় আছে। সেয়েহে এনে প্ৰথাক উৎসাহিত কৰাটো উচিত নহয়। এই বিষয়ত সহমত ব্যক্ত কৰিছে ৰাজ্যখনৰ মহিলা আয়ােগৰ অধ্যক্ষা কিৰণময়ী নায়কেও। এনে প্রথাই মহিলাসকলৰ স্বাস্থ্য হানি কৰাৰ অভিযােগ কৰি নায়কে ইয়াক বন্ধ কৰাৰ দাবী জনায়। ধর্মীয় ভাৱাৱেগত আঘাত নকৰাকৈ স্থানীয় মহিলাসকলৰে কথা-বার্তা হােৱাটো নায়কে আগ্রহ ব্যক্ত কৰে।অৱশ্যে সম্পূর্ণ বিষয়টোত মতামত দিয়াৰ পৰা বিৰত থাকে জিলাখনৰ আৰক্ষী অধীক্ষক জয়প্রকাশ মৌর্যই।
